W ostatnich latach w Polsce powstało nowe zjawisko – zażywanie „dopalaczy” w środowiskach młodzieży. Wynika z tego mnóstwo problemów na poziomie norm prawnych, w obrębie profilaktyki uzależnień, zdrowia publicznego i innych. Do tej pory niewiele poświęcono właśnie subiektywnym znaczeniom dopalaczy w funkcjonowaniu społecznym, towarzyskim czy też w indywidualnych preferencjach młodzieży. Młoda osoba może w miarę swoich możliwości umiejętnie postępować ze swoim otoczeniem. Osobami, które mają wpływ na proces wychowania są rodzice, ale także nauczyciele i wychowawcy. Rola edukacji rodziców poza wychowawczą jest oczywista i niezastąpiona, jednak w wielu domach nie rozmawia się o dopalaczach i w takich przypadkach rolę edukacyjną przejmuje otoczenie, w jakim młody człowiek przebywa. Duży wpływ ma też moda, jaka panuje w danym środowisku .
Należy pamiętać, że wiele substancji, które wchodzą w skład dopalaczy nie zostało w pełni zbadanych. Dlatego o konsekwencjach używania dopalaczy można dowiedzieć się dopiero po jakimś czasie. Zazwyczaj wtedy, kiedy jest z późno.
Dopalacze obejmują szeroką gamę substancji różnym działaniu na człowieka. Sugerując się sposobem działania dopalaczy na organizm, można dokonać następującego podziału:
Pobudzacze: wszystkie dostępne substancje, których zadaniem jest pobudzenie organizmu do wzmożonego wysiłku. Pobudzenie to polega między innymi albo na sztucznym przyspieszeniu działania organizmu lub na zmniejszeniu (bądź „zaćmieniu”) uczucia zmęczenia.
Wzmacniacze: wszystkie dostępne substancje, których zadaniem jest wzmocnienie możliwości psychofizycznych organizmu. Tą grupę tworzą przede wszystkim leki wspomagające uczenie się.
Środki popędowe: wszystkie dostępne substancje, których właściwości wpływają na zwiększenie energii seksualnej biorcy.
Psychodeliki: wszystkie substancje, których zadaniem jest modyfikacja stanu psychofizycznego biorcy. Modyfikacja ta polega między innymi na takim oddziaływaniu na organizm, dzięki któremu możliwe jest zaburzenie stanu świadomości percepcji i/lub zmiana zachowania.
Sterydy: wszystkie dostępne substancje, których zadaniem jest oddziaływanie na organizm, pozwalające na modyfikację budowy ciała.
Do takich substancji zaliczyć można:
napoje energetyczne, w których składzie jest kofeina.
tabletki na kaszel, w których składzie jest pochodna efedryny.
„dopalacze” dostępne w internecie, w których skład wchodzi BZP lub jej pochodne.
