Testy Projekcyjne | |
Dla człowieka charakterystyczne jest utożsamianie siebie, swoich przeżyć ze zjawiskami przyrody, zwierzętami, roślinami. Jednak gdyby w duszy księcia Andrzeja nie nastąpiły zmiany, gdyby nie zaczął on odczuwać miłości do Nataszy Rostowej i wewnętrznie ożywać, nie zauważyłby zielonych pędów na starym dębie. Minąłby go z opuszczoną głową, pogrążony w tęsknocie. Przenoszenie swoich uczuć na otoczenie, przypisywanie innym swoich przeżyć jest właściwe dla człowieka. I tak rozdrażniony, rozgniewany przechodzień, zobaczywszy na ulicy psa, pomyśli: „Jaki zły pies!”. Człowiek w dobrym humorze w takiej sytuacji powie: „Jaki miły i wesoły szczeniaczek”. | |
Psycholodzy nazywają taką właściwość naszej psychiki projekcją. Na podobieństwo projektora w kinie, który wyświetla kadry filmu na ekranie „projektujemy”, przenosimy na otoczenie nasze pragnienia i uczucia, nasze problemy i lęki. Na wykorzystaniu mechanizmu projekcji oparta jest konstrukcja tak zwanych testów projekcyjnych. Psycholog zwraca się z prośbą do badanego, aby ten narysował, jakiekolwiek drzewo. To jakie drzewo on narysuje: małe czy duże, młode czy stare, w kwiecie czy późną jesienią, wszystko to opowie nam o osobowości badanego i jego nastroju. W innym rodzaju testów projekcyjnych prezentuje się badanemu obrazek z wyobrażeniem dowolnej sceny lub sytuacji i prosi o wymyślenie opowiadania. Są testy dla dorosłych (inne dla kobiet i inne dla mężczyzn), a także dla dzieci. W testach dla dzieci wykorzystuje się wyobrażenia zwierzątek, z którymi mali badani chętnie się utożsamiają. Testy te wykonane są tak, aby przedstawiać sytuacje, sceny i przedmioty w sposób niezbyt wyraźny, nieokreślony do końca. Stwarza to możliwość większej swobody projektowania przez człowieka jego treści wewnętrznych. Pokazujemy, na przykład, obrazek, na którym przedstawiony jest człowiek wspinający się po sznurze i uzyskujemy najróżnorodniejsze odpowiedzi: „On wspina się do góry, chce być wyżej od innych”, „On ucieka z więzienia”, „On podgląda”, „On czuje się zagubiony i nie wie co robić dalej” etc. Takich obrazków (lub tablic) jest dużo, każdy z nich ma inną tematykę, której celem jest wyjawienie poszczególnych problemów (na przykład dotyczących stosunków z rodzicami, z partnerami seksualnymi, ambicji, agresji). Ten test psychologiczny jest nazywany testem tematycznej apercepcji (w skrócie TAT), a psycholodzy na całym świecie posługują się nim już od kilku dziesięcioleci. Praca z testami to najpiękniejsza droga rozwoju profesjonalnego widzenia i myślenia, droga integracji wiedzy teoretycznej o problemach osobowości z żywą praktyką. |