Hipnoza od wieków budziła zarówno fascynację, jak i sceptycyzm. Dawniej
kojarzona z tajemniczymi rytuałami, dziś jest uznawana za skuteczną metodę
terapeutyczną, wykorzystywaną w leczeniu różnych problemów psychicznych i
somatycznych. Współczesna psychoterapia i medycyna coraz częściej sięgają po
hipnoterapię jako narzędzie wspierające leczenie zaburzeń lękowych, traumy,
uzależnień oraz bólu przewlekłego.
W niniejszym artykule przyjrzymy się, czym jest hipnoza terapeutyczna, jakie ma
zastosowania oraz jakie kontrowersje wiążą się z jej stosowaniem.
- Czym jest hipnoza terapeutyczna?
Hipnoza to stan zmienionej świadomości, w którym osoba poddana sugestii terapeuty
znajduje się w głębokim relaksie i skupieniu. Nie jest to stan snu, ale raczej stan
zwiększonej podatności na sugestię, przy jednoczesnym zachowaniu świadomości.
Podczas hipnozy terapeuta wprowadza pacjenta w stan transu, co umożliwia dostęp
do nieświadomych mechanizmów umysłu. Dzięki temu można zmieniać destrukcyjne
wzorce myślenia, redukować stres oraz leczyć traumy. - Zastosowanie hipnozy w terapii
Hipnoza znajduje zastosowanie w wielu obszarach psychoterapii i medycyny. Oto
niektóre z najczęstszych zastosowań:
a) Leczenie zaburzeń lękowych i stresu
Hipnoterapia pomaga w redukcji lęku, napięcia i stresu. Osoby cierpiące na fobie,
nerwice czy PTSD mogą dzięki hipnozie nauczyć się kontrolować swoje reakcje
emocjonalne.
b) Terapia uzależnień
Hipnoza jest stosowana jako wsparcie w leczeniu uzależnień od nikotyny, alkoholu
czy jedzenia. Poprzez sugestię można osłabić mechanizmy przymusu i zmienić
negatywne nawyki.
c) Leczenie bólu przewlekłego
Hipnoza jest skuteczna w redukcji bólu u pacjentów cierpiących na migreny,
fibromialgię czy ból pooperacyjny. Badania pokazują, że hipnoterapia może
zmniejszać odczuwanie bólu nawet o 50%.
d) Praca nad traumą i wspomnieniami
Osoby z traumatycznymi doświadczeniami mogą korzystać z hipnoterapii w celu
przetworzenia trudnych emocji i wspomnień. Hipnoza pomaga „przepracować”
wydarzenia w sposób bezpieczny i kontrolowany.
e) Poprawa pewności siebie i motywacji
Hipnoza może pomóc w budowaniu pozytywnego obrazu siebie, wzmacnianiu
motywacji i redukcji wewnętrznych blokad psychicznych.
- Jak przebiega sesja hipnoterapeutyczna?
Standardowa sesja hipnoterapii składa się z kilku etapów: - Rozmowa wstępna – terapeuta poznaje problem pacjenta i wyjaśnia proces
hipnozy. - Indukcja hipnotyczna – pacjent zostaje wprowadzony w stan głębokiego
relaksu za pomocą technik oddechowych i wizualizacji. - Sugestie terapeutyczne – terapeuta przekazuje pacjentowi pozytywne
sugestie dotyczące jego problemu. - Wyprowadzenie z transu – pacjent wraca do pełnej świadomości, a terapeuta
podsumowuje sesję.
Pacjent zachowuje pełną kontrolę nad sobą, a hipnoterapeuta nie może zmusić go do
zrobienia czegoś wbrew jego woli. - Kontrowersje i mity dotyczące hipnozy
Mimo wielu dowodów na skuteczność hipnozy, wokół niej narosło wiele mitów. Oto
najczęstsze z nich:
„Podczas hipnozy tracę kontrolę nad sobą” – w rzeczywistości pacjent
zachowuje pełną świadomość i może w każdej chwili przerwać sesję.
„Hipnoza pozwala odzyskać dawno zapomniane wspomnienia” – badania
pokazują, że hipnoza może prowadzić do tworzenia fałszywych wspomnień.
„Hipnoza działa na każdego” – niektóre osoby są bardziej podatne na
hipnozę, inne mniej, a około 10-15% ludzi jest na nią całkowicie odporne.
- Skuteczność hipnozy – co mówią badania?
Wiele badań potwierdza skuteczność hipnozy w różnych obszarach terapii:
W leczeniu bólu hipnoza może być równie skuteczna jak niektóre leki
przeciwbólowe.
W terapii lęku hipnoterapia zmniejsza poziom stresu i poprawia jakość snu.
W leczeniu uzależnień hipnoza działa najlepiej jako element terapii
wieloskładnikowej.
Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne uznaje hipnoterapię za skuteczne
narzędzie terapeutyczne, ale zaleca jej stosowanie w połączeniu z innymi metodami
psychoterapeutycznymi.
Podsumowanie
Hipnoza to potężne narzędzie terapeutyczne, które może pomóc w redukcji stresu,
leczeniu traumy, bólu i uzależnień. Wbrew mitom, nie jest to forma manipulacji, lecz
naukowo potwierdzona metoda wspierająca proces leczenia psychicznego i
fizycznego. Choć nie działa na każdego, dla wielu pacjentów może stanowić
skuteczne uzupełnienie tradycyjnej psychoterapii.
Jeśli jesteś zainteresowany hipnoterapią, warto skonsultować się z
wykwalifikowanym terapeutą, który posiada odpowiednie certyfikaty i
doświadczenie.
Katarzyna Król
Hipnoza jako element psychoterapii – skuteczność, zastosowanie i kontrowersje